Küba’nın akciğer kanseri aşısı Türkiye’de beş merkezde denenmeye başlandı. Araştırma sonuçlarının olumlu olması durumunda Sağlık Bakanlığı’nın aşıya ruhsat vermesi bekleniyor.
Küba 2010 yılında küçük hücreli olmayan akciğer kanserine karşı bir aşı geliştirdi: CIMAvax-EFG. Aşıyı geliştiren kurum Küba’nın uluslar arası düzeyde prestijli araştırma kurumu olan Havana’daki Moleküler İmmünoloji Merkezi (CIM).
CIM’ın 1124 çalışanı var. Yüksek dereceli araştırma personeli sayısı 86. Yürüttüğü klinik araştırma sayısı 186.
CIM’ın geliştirdiği ürünlerin %80’i kanser tedavisiyle ilgili. Şu anda bunların içinde en popüler olanı CIMAvax-EFG (Racotumumab). 2015 yılında faz 4 düzeyindeki araştırmalar tamamlandı ve aşı Küba birinci basamak sağlık sisteminde bedava olarak uygulamaya sokuldu.
Aslında CIMAvax bir aşı değil. Tümörü küçülten bir madde. Akciğer kanseri hücreleri EFG (epidermal büyüme faktörü) isimli bir hormon salgılıyorlar. Bu hormon tümörün büyümesine yarıyor. CIMAvax işte bu hormonun hücrelere yapışmasını önlüyor, böylece tümörün küçülmesini sağlayıp, yayılmasını önlüyor.
CIM Eylül 2016’da CIMAvax’ın ileride akciğer kanseri dışındaki kanserler, hatta akciğer kanserinden korunmak için de (yani gerçek manada bir aşı olarak) kullanılması amacıyla çalıştıklarını açıklamıştı.
CIMAvax, akciğer kanserli hastaların yaşam süresini bir kaç ay ile bir sene arasında uzatıyor. Etkisi özellikle 60 yaş altı hastalar ile kemoterapinin faydalı olduğu hastalarda daha belirgin.
Aşının yan etkileri olmadığı için birinci basamakta kullanılmasına izin verildi. 14 günde bir dört doz uygulanıyor. Sonrasında ayda bir doz olarak devam ediliyor. İlaç cilt altına enjekte ediliyor.
ABD Ekim 2016’da CIMAvax’ın klinik deneylerine başladı. Araştırmalar şu anda faz 3 (kalabalık bir hasta grubunda ilacın etkinliğinin ve güvenliğinin test edilmesi) aşamasında. Ancak Küba’da ve Arjantin’de CIMAvax’ın bu aşamayı başarıyla geçmiş olması ABD’de de sonuçların olumlu yönde olacağı beklentisi yaratıyor.
CIMAvax şimdi de Türkiye’de beş merkezde toplam 39 hasta üzerinde (faz 2 aşaması) denenmeye başlandı. Araştırmaların sonuçlarının olumlu olması durumunda Sağlık Bakanlığı’nın ruhsat vermesi bekleniyor.
Kaynak:
Gory C (2016) Science, Passion & Compassion vs. Cancer: Tania Crombet MD PhD, Director of Clinical Research. Molecular Immunology Center, Havana, 18(4): 5-8.
İlker Belek
http://haber.sol.org.tr/toplum/kubanin-akciger-kanseri-asisi-turkiyede-202711
