UNICEF 2016’da Küba’nın erken çocukluk gelişimi konusundaki politikalarını diğer ülkelere örnek olarak gösteren çok kapsamlı bir rapor yayımladı: Early Childhood Development in Cuba.
Küba’da 0-6 yaş arasındaki çocukların %99.5’u (900 bin çocuk) parasız bir şekilde devlet kreşlerine devam ediyor. UNICEF’in bu konuda ülkelere önerdiği hedef ise %25.
ABD’de bu oran 3 yaş altındaki çocuklarda %38, 4 yaş altındaki çocuklarda %67 ve 5 yaş altındaki çocuklarda yalnızca %8.
Küba’da erken çocukluk dönemi gelişimine odaklanmış, çok sektörlü bir program uygulanıyor. Çocuğun yaşamındaki ilk 1000 güne, beynin gelişiminde belirleyici olduğu için büyük önem veriliyor.
Bu programın temel felsefesini “5for5 (5 için 5)” isimli kampanya tanımlıyor: Hayatın ilk 5 yılında bakım; beslenme, sağlık, öğretim, oyun ve koruma. Sağlık, eğitim, sosyal refah sektörleri bu programın sorumluları.
Toplum katılımı bu bakımdan çok önemli. UNICEF’in raporu da erken çocukluk dönemi gelişiminde ailenin merkezde durduğunu, tüm çabanın aileyi gerekli bilgi, becerilerle donatmaya odaklandığını belirtiyor.
Küba’da annenin doğum izni gebeliğin son 6 haftasında başlar ve bebek 1 yaşını dolduruncaya kadar devam eder. Baba için ise doğumdan sonraki bir yılda (isterse) 6 aydır. Bu dönem içinde anne ya da babadan herhangi bir ücret kesintisi yapılmaz. Bu konuda UNICEF’in ülkelere hedef olarak önerdiği izin süresi anne için %50 ücretle 1 yıl, baba içinse en az 2 haftadır.
Küba’da 3 yaşından küçük çocukların %98.8’i, UNESCO tarafından motor, mental, sosyal ve iletişim-dille ilgili gelişimlerini izlemek için belirlenmiş kriterleri tam olarak yerine getirebilmektedir. UNESCO verilerine göre 3 ve 6 yaşındaki Kübalı çocukların gelişim düzeyi bölgedeki tüm diğer ülkelerin üzerindedir.
Küba’da bebek ölüm hızının binde 4.2 düzeyine düşmüş olmasında da bu programın doğrudan etkisi vardır.
Erken çocukluk gelişim programı hakkında daha ayrıntılı bilgi isteyenler için aşağıdaki tablo yararlı olacaktır:
İlker Belek
http://haber.sol.org.tr/dunya/sosyalizm-ve-cocuklar-kuba-cocuk-gelisimi-politikalarinda-lider-208603
