üba’da salgın 55 günde bitti, günlük ölüm sayısı 0’a indi
Küba ilk yerli vakayı, Türkiye gibi, 12 Mart tarihinde saptadı.
9 Mayıs tarihi itibariyle, DSÖ verilerine göre, toplam 1.741 vaka, 74 ölüm bildirdi.
Böylece hastalık hızı (vaka/nüfus) milyonda 155,5; ölüm hızı (ölüm/nüfus) milyonda 6,1; fatalite hızı %4.3 olarak gerçekleşti.
Günlük vaka sayısı 4 Mayıs’tan beri 20’nin altında, ölüm sayısı da 5 Mayıs sonrasında (6 ve 7 Mayıs hariç) sıfır. İlk yerli ölüm 26 Mart’ta gerçekleşmişti.
Küba’daki sayılar küçük olduğundan, Türkiye aleyhine bir durum yaratmamak için, salgının başlangıcını ilk yerli vakanın saptandığı, bitişini de ölüm sayısının 0-1’e indiği tarihi kabul edelim.
Bu durumda Küba’da salgının 12 Mart’ta başlayıp, 7 Mayıs’ta bittiğini, dolayısıyla 55 gün sürdüğünü kabul edebiliriz.
Küba filyasyonu ve aktif sürveyansı kontrol stratejisinin merkezine oturttu. Birinci basamak sağlık kurumlarındaki personel kendilerine bağlı nüfusu (ortalama büyüklüğü 400 kişi kadardır) ev ev gezerek sağlık taramasından geçirdi. Her ev bu amaçla her gün ziyaret edildi. Bu çalışmaya 28.000 tıp fakültesi öğrencisi de katıldı. Covid-19 düşündüren solunum sistemi yakınmaları olanlara ve test sonucu pozitif çıkanların son iki hafta içindeki temaslılarına hiçbir yakınmaları olmasa bile test yapıldı. Hastane tedavisi gerekenler hastaneye yatırıldı, diğerleri ise evlerinde tedavi ve izolasyona alındı. Aile hekimleri hastaları her gün evlerine giderek kontrol etti. Toplu taşıma durduruldu.
ABD’nin salgın koşullarında ambargoyu daha da ağırlaştırdığı, Küba’ya gönderilen koruyucu malzemelere el koyduğu, şirketlerin Küba’ya tanı kiti satmasını engellediği dikkate alınırsa bu başarının değeri daha iyi anlaşılır.
Türkiye’de salgın başlayalı 59 gün oldu, günlük ölüm sayısı 48
Türkiye ilk yerli vakayı, Küba gibi, 12 Mart’ta saptadı, ilk ölümü de 16 Mart’ta bildirdi.
9 Mayıs itibariyle, DSÖ verilerine göre, toplam vaka sayısı 135.569, ölüm sayısı da 3.689’du.
Hastalık hızı milyonda 1.629,4; ölüm hızı milyonda 44,3; fatalite hızı da %2,7 oldu.
Türkiye’de salgın devam ediyor. Günlük ölüm sayısı 50’nin altına indi ama, 1.168 yoğun bakım ve 628 entübe hastanın varlığı ölümlerin daha uzun süre 10’un üzerinde seyredeceğini düşündürüyor. Günlük vaka sayılarının 2.000’ler seviyesinde olması ve AVM’lerin açılma kararı bu varsayımımızı ayrıca destekliyor.
Türkiye salgın yönetiminde, salgını bitirmiş olan Çin’den tamamen farklı davranmıştı. Benzer şekilde salgına Küba’dan da farklı şekilde yaklaştı. Sürveyans çalışmalarına gereken önemi vermedi. Filyasyon ekiplerinin görev tanımını ancak 6 Nisan tarihinde yaptı. Bir vaka için 3,5 temaslıya ulaşabildi. Evde tedavi edilen vakaları telefonla kontrol etmekle yetindi. Aktif sürveyans sistemini hiç uygulamadı. Vakaların temaslılarına test yapmadı.
Bir de 11 Mayıs’ta AVM’leri açma kararı aldı. Haziran başında ise otellerin açılması ihtimali mevcut.
Salgın Küba’da bitti, Türkiye’de devam ediyor
Küba salgını bitirdi diyebiliriz.
Türkiye’nin ise bu konuda uzunca bir yolu var.
Küba’da fatalite hızının Türkiye’ye göre daha yüksek olmasının nedeni nüfusunun çok daha genç olması. 60 yaş ve üzeri nüfusun toplamdaki oranı Küba’da %20,2 iken Türkiye’de yalnızca %13,4.
Küba merkez kapitalist ülkeler kadar yaşlı bir ülke. Bu ülkelerdeki ölüm ve fatalite hızlarının düzeyi dikkate alınırsa (bu bakımdan en iyi konumdaki Almanya’da bile ölüm hızı milyonda 2006,5; fatalite hızı da %4,4) Küba’nın başarısı daha net şekilde ortaya çıkar.
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports
https://oncubanews.com/en/cuba/thirteen-infections-and-no-deaths-today-in-cuba-from-covid-19/
https://haber.sol.org.tr/dunya/koronavirusle-mucadelede-kuba-ornegi-284326
https://www.laprensalatina.com/cuba-mobilizes-med-students-in-fight-against-covid-19/
https://sol.org.tr/haber/koronayla-mucadele-cin-basarili-ya-turkiye-3877
https://www.worldometers.info/coronavirus/country/turkey/
https://sol.org.tr/haber/korona-mucadelesi-kuba-basardi-ya-turkiye-4024